BALANS BIELI

 _________________________________________

Temperatura barwowa jest terminem odstraszającym fotografów ale w przypadku aparatów cyfrowych, wiadomości te są niezbędne aby kolorystyka wykonanych zdjęć odpowiadała naszym oczekiwaniom.

Aby najlepiej zobrazować termin temperatury barwowej należy sobie wyobrazić kawałek metalu, który zostaje rozgrzewany. Po osiągnięciu odpowiedniej temperatury metal zaczyna świecić - najpierw światło ciemnoczerwone a w miarę podgrzewania przechodzące przez barwę jasnoczerwoną, żółtą aż do białej. Skala temperatury barwowej jest oparta na takiej samej zasadzie a wyrażana jest w stopniach Kelwina.

Punktem odniesienia jest przeciętne światło dzienne w południe, którego temperatura barwowa wynosi ok. 5500 K. Podobną temperaturę daje światło z lamp błyskowych. Po ustawieniu w aparacie balansu bieli na temperaturę 5500 K każde odchylenie od temperatury 5500 K daje dominantę barwną - fotografowanie w temperaturze poniżej 5500K będzie powodowało na zdjęciu ciepłą dominantę o zabarwieniu pomarańczowym lub nawet czerwonym a jeżeli temperatura przekracza 5500 K to uzyskamy zimną dominantę o zabarwieniu niebieskim. W niektórych przypadkach zamiast korygować, można wzmocnić takie zabarwienia a uzyskane efekty mogą być znacznie bardziej interesujące np. mocno czerwony zachód słońca.

Trudno jest jednoznacznie określić temperaturę barwową w zależności od pory dnia ponieważ zależy ona dużej mierze od pogody, zamglenia i pory roku. Światło poranka waha się pomiędzy 3000 K a 4000 K aby osiągnąć w południe przeciętną temperaturę ok. 5500 K - w bardzo ostrym słońcu temperatura barwowa w południe wynosi ok. 6500K. Jeżeli w bezchmurny dzień skierowalibyśmy aparat w błękit nieba, to musielibyśmy ustawić temperaturę barwową nawet na 15000 K (szczególnie w górach). Aparaty cyfrowe oferują nam mechanizm korekcji temperatury barwowej, który nazywa się balansem bieli. Każdy aparat ma kilka zaprogramowanych ustawień, charakterystycznych dla różnych warunków oświetleniowych.

Dzięki tej funkcji możemy dostosować aparat fotograficzny do światła jakie zastaliśmy a przez to uzyskamy naturalne oddanie kolorów bez zbędnej dominanty.

Wyższe modele aparatów dysponują funkcją ręcznego ustawienia balansu bieli. Pozwala to w sposób bardziej precyzyjny oraz w większym zakresie wpływać na dostosowanie aparatu do zastanej temperatury barwowej. Ręczny balans bieli wykonuje się na dwa sposoby w zależności od modelu aparatu cyfrowego. W obu przypadkach zalecane jest stosowanie białej powierzchni np. biała kartka papieru.

Wykonujemy zdjęcie białej powierzchni (pełny kadr) a następnie w menu aparatu wskazujemy to zdjęcia jako wzorcowe. Na jego podstawie oprogramowanie w aparacie dokonuje korekty bieli dzięki czemu pozbywamy się dominanty barwnej.

Wybieramy w menu “balans bieli” a następnie ustawiamy pełny kadr na białą powierzchnię po czym wciskamy spust migawki. Oprogramowanie na podstawie takiego kadru dokonuje korekty bieli i pozbywa się dominanty barwnej. W niektórych przypadkach można użyć szarej powierzchni a uzyskane efekty mogą być bardziej zbliżone do naturalnych niż przy wykonywaniu balansu bieli na podstawie białej powierzchni.

Niektóre aparaty posiadają bracketing balansu bieli, który polega wprowadzaniu korekty o określoną wartość w stosunku do ustawionego balansu bieli - działanie jest analogiczne jak przy bracketing’u ekspozycji.