ŚWIATŁO BŁYSKOWE
 _________________________________________

Lampy błyskowe możemy podzielić na dwie podstawowe grupy : lampy wbudowane w aparat oraz lampy zewnętrzne. Lampy wbudowane w aparat. Lampy wbudowane w aparat dysponują niewielką mocą w związku z czym możemy ich używać przy fotografowaniu na niewielkie odległości lub traktować je jako lampy doświetlające. Dzięki pełnej automatyce lamp wbudowanych nie musimy się martwić o poziom ekspozycji - aparat kontroluje proces naświetlania przy użyciu takiej lampy.

Zewnętrzne lampy błyskowe dają nam znacznie większe możliwości kreacji obrazu. Nowoczesne modele lamp posiadają zmienny kąt nachylenia głowicy błyskowej, możliwość regulacji siły błysku oraz kąta rozsyłu światła (w połączeniu z ogniskową obiektywu ), błysk na otwarcie lub zamknięcie migawki, błyski stroboskopowe a także wspomaganie systemu autofocus.

Poza standardowym oświetlaniem , możemy użyć lampy błyskowej do zamrożenia ruchu. Zamrożenie ruchu jest spowodowane wysłaniem bardzo dużej ilości światła w bardzo krótkim czasie.

Czas błysku - nowoczesne lampy błyskowe mają regulowany czas błysku i może się on zawierać w przedziale 1/200 do 1/20000 sekundy.

Temperatura barwowa światła z lamp błyskowych jest zbliżona do temperatury światła dziennego i wynosi ok. 5600 stopni Kelwina (wg danych technicznych różnych producentów). W praktyce temperatura może się znacznie różnić i zależy m.in. od stopnia zużycia palnika a także od użytych rozpraszaczy czy dyfuzorów, które mogę również w znacznym stopniu zmienić temperaturę barwową.

Moc lamp błyskowych jest podawana w liczbie przewodniej lampy. Natężenie światła z lampy błyskowej bardzo gwałtownie maleje wraz z odległością. Spadek mocy lampy jest proporcjonalna do kwadratu odległości - zmieniając odległość dwukrotnie, światło z lampy będzie czterokrotnie słabsze oświetlając czterokrotnie większą powierzchnię. Przyswojenie tej zasady jest przydatne przy fotografowaniu sceny wieloplanowej - obiekty z pierwszego planu będą poprawnie naświetlone podczas gdy obiekty z dalszych planów będą sukcesywnie coraz gorzej oświetlone a najdalsze plany będą pozbawione oświetlenia. Zaradzić temu możemy poprzez takie zaplanowanie fotografowanej sceny aby zminimalizować odległość pomiędzy poszczególnymi planami lub skorzystania z kilku lamp błyskowych oświetlających poszczególne plany zdjęciowe.

Kąt rozsyłu światła - przy rozbudowanych lampach, dedykacja zapewnia również pełną współpracę z obiektywem i ustawioną ogniskową. Lampa taka potrafi regulować kąt rozsyłu światła, który jest uzależniony od ustawionej ogniskowej. Dla długich ogniskowych kąt rozsyłu będzie wąski, tak aby osiągnąć oświetlenie na dużą odległość. Przy krótkich ogniskowych kąt będzie szeroki tak aby pokryć błyskiem jak największą powierzchnię.

Błysk wypełniający - najnowsze aparaty potrafią bardzo precyzyjnie sterować siłą błysku a mikroprocesory potrafią określić, czy potrzebny jest pełny błysk lampy czy tylko doświetlenie obiektu przy świetle zastanym. Jeżeli fotografowane obiekty są oświetlone mocnym światłem słonecznym, które powoduje powstawanie głębokich cieni , możemy wtedy zastosować lekkie doświetlenie obiektu tak aby rozjaśnić te cienie  - jest to tak zwany błysk wypełniający. Również przy fotografowaniu w tylnym oświetleniu (np. pod słońce) aby nie uzyskać tylko konturów, powinniśmy stosować doświetlenie obiektu lampą błyskową.

Błysk odbity - wysokie modele lamp błyskowych mają obracaną głowicę z regulowanym kątem jej pochylenia. Dzięki takiemu systemowi możemy skierować strumień światła w dowolne miejsce. Jest to wykorzystywane do oświetlania światłem odbitym od ścian lub sufitu. Standardowy błysk bezpośredni dając ostre światło, powoduje powstawanie głębokich cieni a obraz staje się bardzo płaski. Światło odbite jest bardziej miękkie i rozproszone przez co likwidowane są ostre cienie a obiekty oświetlone są równomiernie i pod innym kątem. Światło odbite nie powoduje efektu czerwonych oczu. Odbicie światła zabiera jednak znaczną część mocy błysku i tego typu oświetlenie może być używane tylko z bardzo mocnymi lampami lub w niewielkich pomieszczeniach.

Zmiękczanie i rozpraszanie światła błyskowego bardzo pomaga w rozjaśnieniu głębokich cieni powstających przy bezpośrednim oświetleniu. Im większa będzie powierzchnia świecąca, tym lepsze uzyskamy rezultaty. Zmiękczać światło możemy poprzez stosowanie różnego rodzaju mini softboxów lub dyfuzorów. Możemy także odbijać światło od różnych powierzchni, ścian lub sufitu. Można też używać ekranów rozpraszających lub specjalistycznej parasolki odbijającej, dzięki której możemy dodatkowo kontrolować kierunek światła odbitego. Efektem takich zabiegów jest równomiernie oświetlony plan zdjęciowy z miękkim światłem nie powodującym głębokich cieni.

Czerwone oczy powstają w wyniku odbicia światła błyskowego od mocno ukrwionego dna oka. Odbicie to jest tym większe im bliżej osi obiektywu znajduje się lampa błyskowa. Można to zredukować lub wyeliminować różnymi sposobami - funkcja redukcji czerwonych oczu - realizowana jest za pomocą dodatkowego błysku wysyłanego przed błyskiem głównym. Dodatkowy błysk ma spowodować zwężenie źrenic a zatem zmniejszenie dostępu światła do dna oka. Niestety funkcja ta w niewielkim stopniu pomaga - odsunięcie lampy błyskowej od osi obiektywu - jest to możliwe po zastosowaniu specjalnego przedłużacza do lampy błyskowej i pomaga to w bardzo dużym stopniu wyeliminować czerwone oczy - błysk z odbiciem od sufitu lub od ściany możliwy jest w przypadku stosowania lamp o regulowanym pochyleniu głowicy błyskowej. Błysk taki całkowicie eliminuje czerwone oczy - rozproszenie światła za pomocą softboxu lub ekranów rozpraszających - bardzo pomaga w eliminacji czerwonych oczu - usunięcie czerwonych oczu w programie graficznym

Dedykacja - najnowsze lampy błyskowe posiadają dedykację do konkretnej firmy a nawet modelu aparatu. Lampa taka, po podłączeniu do aparatu, integruje się z jego elektroniką i dzięki temu aparat potrafi w pełni kontrolować siłę i czas błysku a także kąt rozsyłu światła. Najnowsze systemy pomiaru światła błyskowego (np. E-TTL u Canona) potrafią dostosować kierunek i siłę wysłania światła do punktu ustawienia ostrości w kadrze nawet jeżeli ten punkt nie jest ustawiony centralnie. Zapewnia to optymalne oświetlenie fotografowanego obiektu. Lampy nie posiadające dedykacji dla konkretnego aparatu, mogą nie współpracować albo współpracować tylko w podstawowym zakresie.

Czas synchronizacji z lampą błyskową decyduje, przy jakim minimalnym czasie naświetlania możemy użyć lampy błyskowej. Czas synchronizacji przeważnie wynosi ok. 1/125s dochodząc w najlepszych aparatach do 1/250s. Niektóre modele aparatów potrafią synchronizować błysk lampy przy każdym czasie naświetlania ale dotyczy to tylko aparatów z centralną migawką. Czynnikiem ograniczającym czas synchronizacji jest migawka, a właściwie kurtyny migawki, które tylko do określonego czasu odsłaniają w pełni cały element światłoczuły. Najnowsze aparaty i lampy błyskowe potrafią jednak obejść tą niedogodność i synchronizować przy wszystkich czasach migawki ale okupione jest to bardzo dużą stratą błysku.

Błysk na otwarcie lub zamknięcie migawki ( na pierwszą lub drugą lamelkę) umożliwia nam kontrolowanie pokazanie ruchu na zdjęciu. Możliwości tych funkcji możemy obserwować przy długich czasach otwarcia migawki (np. 1 sekunda). Wyobraźmy sobie, że robimy zdjęcie spadającego obiektu przy czasie naświetlania 1/3 sekundy. Bez użycia lampy błyskowej obiekt będzie widoczny na zdjęciu jako rozmazana szeroka linia. Przy u życiu błysku na otwarcie migawki, lampa zamrozi obiekt w fazie początkowej a dalej będzie widoczna rozmazana szeroka linia - na zdjęciu będzie to wyglądało jakby obiekt leciał do tyłu. Przy użyciu błysku na zamknięcie migawki, spadający obiekt będzie rozmazywał obraz a przy zamykaniu migawki nastąpi błysk zamrażający ruch - efektem będzie bardzo naturalny wygląd spadającego przedmiotu. Standardowo aparaty są ustawione na błysk podczas otwarcia migawki.

Błyski stroboskopowe - funkcję błysków stroboskopowych oferują tylko wysokiej klasy lampy błyskowe o bardzo dużej mocy. Błyski takie są przydatne przy rejestracji różnych faz ruchu. Błyski są generowane z regulowaną szybkością (do kilkudziesięciu razy na sekundę) i podczas długiej ekspozycji, możemy zarejestrować na jednym kadrze nawet do kilkudziesięciu zamrożonych obrazów w różnej fazie ruchu. Fotocela umożliwia zdalne wyzwolenie lampy błyskowej za pomocą innej lampy błyskowej. Fotocele są bardzo przydatne gdy aparat nie jest wyposażony w stopkę do podłączenia zewnętrznej lampy ani w specjalne gniazdo ale dysponuje wbudowaną lampą błyskową. Po podłączeniu zewnętrznej lampy błyskowej do fotoceli możemy ją wyzwolić za pomocą błysku z wbudowanej lampy. Należy jednak pamiętać, że aby prawidłowo ustawić parametry ekspozycji, aparat musi posiadać ręczne sterowanie parametrami, które ustawimy na podstawie wskazań światłomierza do pomiaru światła błyskowego. Bardzo często fotocele są używane do podłączenia i synchronicznego wyzwolenia kilku lamp błyskowych oświetlających cały plan zdjęciowy.